Wydawnictwo KONTRA

Książki Józefa Mackiewicza ukazywały się poza granicami Polski m.in. nakładem Orbisu i Polskiej Fundacji Kulturalnej w Londynie, Instytutu Literackiego w Paryżu oraz własnym sumptem autora; ich przedruki ukazywały się też w krajowych wydawnictwach podziemnych, zwłaszcza w okresie stanu wojennego w Polsce. Od jakiegoś czasu publikuje je wyłącznie londyńskie wydawnictwo KONTRA, założone w 1970 r. przez Ninę Karsov-Szechter i Szymona Szechtera. Po śmierci Szymona Szechtera w 1983 r. wydawnictwem kieruje Nina Karsov.

Adres KONTRY: 28 Lanacre Avenue, London NW9 5FN, Great Britain; telefon i fax: (+44) 20 8200 6125; e-mail: info@wydawnictwo-kontra.co.uk

Nina Karsov utrzymuje, że po śmierci autora i Barbary Toporskiej jest ona  jedyną i wyłączną dysponentką praw do spuścizny literackiej po Józefie Mackiewiczu. W polskich sądach toczyło się kilka postępowań w tej sprawie (zob. stan prawny według: M. Domagalskiego, G. Eberharda, W. Boleckiego, W. Odojewskiego, K. Orłosia; wyrok I instancji; komentarz J. Trznadla do wyroku; komentarz G. Eberhardta; wyrok II instancji). Opis sądowych zmagań i komentarz do wyroku w II instancji przedstawił K. Orłoś. 26 czerwca 2009 r. Sąd Najwyższy odmówił przejęca kasacji tego wyroku, złożonej przez córkę i rodzinę Józefa Mackiewicza (przeczytać o tym można w "Rzeczpospolitej On Line").

Publikowane przez KONTRĘ i sprzedawane w Polsce utwory Mackiewicza zawierają następujące oświadczenie:

"Decyduję się na sprzedawanie w Polsce publikowanych przez londyńskie wydawnictwo KONTRA dzieł Józefa Mackiewicza wbrew woli zmarłego Pisarza i wbrew własnym przekonaniom. Józef Mackiewicz wierzył, że nigdy nie zrobię niczego, co byłoby niezgodne z Jego wolą -- dlatego zostałam jedyną spadkobierczynią praw autorskich. Dziś podejmuję taką decyzję, bo nie mam innych możliwości chronienia tych praw, a zachowanie ich uważam za swój najważniejszy obowiązek. Londyn, kwiecień 1993. Nina Karsov"

Oświadczenie to zawierał też list N. Karsow z 22 kwietnia 1993 r. do redakcji "Kultury" paryskiej, który został opublikowany w nr. 5 (548) miesięcznika z roku 1993.

Wcześniej oświadczenie nieco innego typu opublikowała Barbara Toporska w "Kulturze" i umieszczała na książkach wydawanych przez KONTRĘ. Oto jego treść:

"Zgodnie z wolą zmarłego Józefa Mackiewicza upoważnia się wszystkie nielegalne wydawnictwa w PRL do przedrukowywania jego książek, pod zasadniczym warunkiem niedokonywania żadnych skrótów, adiustacji, ani też opatrywania ich wstępami, komentarzami itp. Właściwym miejscem dla krytyki literackiej i politycznej są łamy czasopism.
Zgodnie z wolą zmarłego Józefa Mackiewicza zabrania się natomiast jakichkolwiek przedruków, nawet bez skrótów i zmian, wydawnictwom legalnym, jednoznacznie reżimowym, czy tylko koncesjonowanym, ale zależnym od bieżącej polityki wydawniczej komunistycznych władz. Mogłoby się bowiem zdarzyć, że w ramach taktycznej 'liberalizacji', ale także uprawianej za wzorem Kremla polityki likwidowania politycznych -- niech pośmiertnie! -- emigrantów przez drukowanie ich 'wybranych' utworów (w Sowietach np. rozpoczęto już druk Bunina), ktoś w najlepszej intencji i w przekonaniu, że coś tam dla kultury polskiej ocala, postarałby się o wydanie w jakimś 'kameralnym' wydawnictwie niepolitycznego Karierowicza czy kilku niepolitycznych nowel. A nawet, być to może, politycznej Kontry.
Józef Mackiewicz był człowiekiem skromnym. Józef Mackiewicz był w poglądach bezkompromisowy. Uważał, że jedyne godne miejsce dla emigranta politycznego w kraju rządzonym przez wroga jest więzienie. Co go, na szczęście, ominęło.
Z prośbą o przedrukowanie we wszystkich pismach emigracyjnych i nielegalnych w PRL. Kultura, Paryż, marzec 1985. Barbara Toporska Mackiewicz"

 

POLITYKA WYDAWNICZA NINY KARSOV, A ZWŁASZCZA JEJ FAKTYCZNY – A OD ROKU 2009 TAKŻE PRAWNY – MONOPOL NA WYDAWANIE KSIĄŻEK JÓZEFA MACKIEWICZA, BUDZI ZDECYDOWANĄ KRYTYKĘ (ważniejsze wypowiedzi).

 

Od paru lat KONTRA wydaje prace zebrane i odnalezione Józefa Mackiewicza jako kolejne tomy Dzieł. W dostarczaniu prac J. M. i innych książek wydawanych przez KONTRĘ specjalizuje się Xięgarnia Polska w Wiedniu (Burggasse 22, A-1070 Wien); na stronie internetowej Xięgarni można znaleźć informacje o wydanych tomach Dzieł. Książki J. M. kupić można także w katowickiej księgarni wysyłkowej DEXTRA (www.dextra.pl) oraz innych internetowych.

Dotychczas wydane tomy: (zob. recenzje):

t. 1: Droga donikąd, 1993

t. 3: Kontra, 1993

t. 8: Nie trzeba głośno mówić, 1993

t. 12: Fakty, przyroda, ludzie, 1993

t. 7: Lewa wolna, 1994

t. 9: W cieniu krzyża. Kabel Opatrzności, 1994

t. 5: Zwycięstwo prowokacji, 1997

t. 11: Droga Pani..., 1998

t. 14: Bulbin z jednosielca. Opowiadania i artykuły z lat 1922-1936, wybór Michał Bąkowski, 2001

t. 13: Bunt rojstów, 2002

t. 15: Okna zatkane szmatami. Opowiadania i artykuły z lat 1937-1938, wybór Michał Bąkowski, 2002

t. 17: Prawda w oczy nie kole, 2002

t. 16: Nudis verbis. Artykuły i reportaże z lat 1939-1949, wybór Michał Bąkowski, 2003

t. 10: Watykan w cieniu czerwonej gwiazdy, 2004

t. 18: Optymizm nie zastąpi nam Polski, 2005

t. 2: Karierowicz, 2007

t. 4: Sprawa pułkownika Miasojedowa, 2007

t. 6: Ściągaczki z szuflady Pana Boga, 2007

t.19: Sprawa mordu katyńskiego. Ta książka była pierwsza, 2009

t.20: Listy do redaktorów "Wiadomości" (także Barbary Toporskiej), 2010

t.22: Wieszać czy nie wieszać?, 2014

t.25: Tajemnica żółtej willi i inne opowiadania, 2014

t.21: Listy do i od Redakcji "Kultury" (także Barbary Toporskiej), 2015

t.23: Szabla i pałka gumowa, 2015

t.24: Wielkie tabu i drobne fałszerstwa, 2015

t.26: Listy (Paweł Jankowski, Józef Mackiewicz, Barbara Toporska), 2017

t.27: Listy (Juliusz Sakowski, Józef Mackiewicz, Barbara Toporska), 2019

t.28: Listy (Michał Chmielowiec, Irena Chmielowcowa, Józef Mackiewicz, Barbara Toporska), 2019

t.29: Listy (Janusz Kowalewski, Józef Mackiewicz, Barbara Toporska), 2019

t.30: Gest rycerskiej tradycji, 2019

 

Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie z siedzibą w Londynie przyznał 13 marca 2009 roku Ninie Karsov nagrodę literacką "za wybitne osiągnięcia w zakresie edycji Dzieł Józefa Mackiewicza" (sprawozdanie z uroczystości wręczenia nagrody oraz list Wacława Lewandowskiego do Jury Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie). Zob. też Forum.